خشکی بینی از علائم رایج شرایط محیطی، نامساعد است و همچنین از عوارض و اثرهای جانبی بعضی داروها به شمار می‌رود. رطوبت بینی همواره باید در سطح مشخص و معینی باشد، خشکی یا حرارت زیاد محیط، میتواند منجر به خشکی بینی شود. سندرم خشکی بینی (ENS) نوعی بیماری است که معمولا پس از جراحی عمل زیبایی بینی کوچک کردن، برداشتن شاخک بینی و یا جراحی ترمیم تیغه بینی بروز می‌یابد.
در ادامه با سندرم خشکی بینی، علائم، درمان و علت بروز این بیماری بیشتر آشنا خواهیم شد.
سندرم خشکی بینی چیست؟
خشکی بینی یکی از رایج ترین علائم ناسازگاری های محیطی میباشد و می تواند یکی ازعلائم، عوارض جانبی ناشی از مصرف داروها نیز باشد. بینی برای اینکه یک عملکرد طبیعی داشته باشد باید مرطوب باشد، خشکی وگرم شدن محیط هم می تواند باعث خشکی بینی شود. آب وهوای گرم و خشک با رطوبت کم و شرایط آب و هوایی همه از عواملی هستند که برروی خشکی بینی تاثیر میگذارند.
خشک شدن بینی یکی از رایجترین تاثیرات مصرف داروهای خاصی مانند آنتی هسیتامین و سایر داروهاییست که برای رفع گرفتگی بینی استفاده میشود. بسیاری از افراد با استفاده بیش از حد از داروهای آنتی هیستامین و اسپری های بینی دچار خشکی بینی می شوند.
سندرم (Sjogren) شوگرن یک بیماری خود ایمن است که با علائمی مانند خشکی چشم، دهان و درنهایت خشکی بینی همراه است. این بیماری بر روی نواحی مخاطی و مرطوب بدن نظیر (دهان و بینی، داخل پلک‌ها، مجاری تناسلی و…) که دارای غدد مرطوب هستند تاثیرگذار است؛ بینی یکی از آن قسمت هایی است که دچار خشکی می شود.
آب ریزش بینی به صورت طبیعی خشکی بینی را درپی ندارد اما اگر این آبریزش ها که ناشی ازسندرم شوگرن است، بیش ازحد طبیعی شود باعث خشکی بینی می شود.
سندرم خشکی بینی چرا اتفاق می افتد
سندرم خشکی بینی (ENS) بر اثر مشکلات غضروف هایی که درسوراخ های بینی قراردارند به وجود می آید. این غضروف ها ساختارهایی در حفره های بینی هستند که از داخل بینی شروع و به سمت سر امتداد دارد. این ناحیه نقش تولید رطوبت، گرما وهوا برای تنفس را برعهده دارد و همچنین یک سیستم دفاعی در مقابل ورود عفونت ها به بدن است.
انواع اختلالات مختلفی برای این ناحیه می تواند ایجاد شود در بعضی مواقع این غضروف ها خود به تنهایی بر اثر بیماری دچار آسیب دیدگی شده و کوچک می شود در نتیجه عملکرد آن دچار اختلال می شود. در مواقعی نیز متورم می شوند و راه های تنفس را مسدود میکند.
علائم خشکی بینی
بیماران مبتلا به خشکی و خالی بودن بینی معمولا تنگی نفس با اینکه بینی شان تمیز است تجربه می‌کنند. بیمار، جریان هوای بسیار شدید و مقاومت بسیار کمی را درون بینی خود احساس میکند. البته این علائم معمولا در صورت متورم شدن مخاط بینی هنگام سرماخوردگی بهبود می‌یابد.
توجه داشته باشید که خشکی بینی می تواند علائم دیگری را هم درپی داشته باشد که بروز این علائم به شدت و نوع بیماری و اختلال بستگی دارد. شرایطی که می تواند برروی بینی تاثیربگذارد ممکن است برروی سیستم های دیگر بدن هم تاثیرگذار باشد.
خشکی بینی گاهی با دیگر علائم تأثیرگذار بر بینی همراه است که به شرح زیر میباشند:
- خونریزی بینی (خون دماغ شدن)
- تغییر یا تناوب در حس بویایی
- گرفتگی بینی
- گرم و متورم، قرمز شدن بینی
خشکی بینی در بعضی موارد با علائم دیگری همراه است که میتواند بیانگر ابتلا به عارضه ای جدی باشد که باید به سرعت در مرکز فوریت‌های پزشکی بررسی شود.
این علائم هشدار دهنده عبارت‌اند از:
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- تاری دید و اختلال در بینایی
- تنفس دشوار(تنگی نفس)
- تب بالای 101 درجه
- احتباس ادرار(تخلیه نشدن کامل مثانه)
توجه داشته باشید که در صورت استمرار خشکی بینی یا نگران کننده بودن آن، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
نشانه‌های معمول سندرم خشکی بینی عبارتند از:
- بیمار احساس میکند که هیچ هوایی، با اینکه بینی کاملا باز است وارد بینی نمی‌شود.
- احساس خشکی مزمن بینی و گلو
- احساس سرماخوردگی
- سردرد
- خون‌دماغ شدن
- پوسته‌پوسته شدن بینی
علائم جسمی نیز غالباً در کنار مشکلات روانی زیر بروز می‌یابد:
- اختلال‌های افسردگی
- احساس اضطراب
- عصبی بودن و مشکل در تمرکز کردن
- خستگی مزمن، اختلال‌های خواب (خواب‌آلودگی در طول روز)
بنابراین سندرم خالی (خشک) بودن بینی بیماری ای است که باید از لحاظ جسمی و روحی جدی گرفته شود، در غیر این صورت عملکرد بینی به شدت محدود خواهد شد. بینی سالم، تنفس طبیعی از راه بینی و عملکرد مناسب ریوی را ممکن می‌سازد که در نوبه خود بر سلامت جسم و بهداشت عمومی مهم و تأثیر گذار است.
علت خشکی بینی
مصرف بیش ازحد داروهایی که برای درمان گرفتگی بینی استفاده می شود نظیر اسپری هایی که در بینی استفاده میکنیم، می تواند باعث خشکی بینی شود عوامل محیطی مانند: رطوبت کم هوا نیز می تواند باعث خشکی بینی شود. همچنین گرمای زیاد هوا و شرایط خشکی آب و هوا نمی تواند میزان رطوبت کافی را برای راه های بینی ایجاد کند و در نتیجه باعث خشکی بینی میشود.
خشک شدن بینی باعث اختلال درسیستم تنفسی بدن میشود زیرا بینی یکی ازقسمت های رطوبت ساز اصلی دستگاه تنفسی است که هوا را به داخل ریه میفرستد.
عضوهای مخاطی که در سیستم تنفسی بدن وجود دارند برای عملکرد صحیح نیازمند رطوبت هستند و مانند بزاق دهان که باعث تمیز شدن دهان میشود،عمل می کند. سندرم شوگرن یکی ازاختلالات خود ایمنی است که به مخاط ها وغدد رطوبتی بدن حمله میکند وعلائم آن خشکی چشم، دهان وبینی است.
همچنین شرایط آب وهوایی نیز می تواند باعث خشکی بینی شود این شرایط به شرح زیر میباشد:
- شرایط آب وهوایی کم رطوبت
- آب وهوای خشک بیابانی
- گرمای درون خانه (تابش بیش ازحد آفتاب و فشار هوای بالا)
- سونای خشک
همچنین خشکی بینی ممکن است براثر شرایط دیگری هم ایجاد شود که شامل موارد زیراست:
- مصرف داروهایی برای درمان خشکی بینی مانند آنتی هیستامین ها وآنتی کولینرجیکس
- استفاده زیاد و نادرست ازاسپری های بینی
عوارض احتمالی سندرم خشکی بینی
ازآنجایی‌که خشکی بینی ممکن است از یک بیماری جدی نشأت گرفته باشد، کوتاهی در درمان آن میتواند به بروز عوارض جدی تر و آسیب‌های دائمی منجر شود. پس از تشخیص علت خشکی بینی باید برنامه درمانی تهیه شده از سوی متخصص را به دقت انجام دهید تا احتمال بروز عوارضی مانند موارد زیر کاهش یابد:
- لارنژیت (التهاب حنجره)
- فارنژیت (التهاب گلو)
- اختلال‌های خواب
- سینوزیت
- انتشار عفونت
- خونریزی مکرر بینی
درمان سندرم خشکی بینی
روش‌های جراحی و غیرجراحی زیادی برای درمان خشکی بینی وجود دارد. روش‌های غیرجراحی با هدف حفظ و مراقبت از مخاط باقی مانده بینی انجام میشود. که تا حد امکان بینی مرطوب نگه داشته میشود و تحریک و عفونت های آن به حداقل رسانده شود. از سوی دیگر عمل جراحی بینی با هدف درمان و تسکین دائمی علائم خشکی بینی انجام میشود.
درمان بدون جراحی
درمان های خانگی غیر از جراحی بینی بیشتر در مورد علت های معمول خشکی بینی موثراند؛ اما در مورد سندرم خشکی بینی نمی تواند نمیتوان گفت که یک درمان قطعی محسوب میشوند، به دلیل اینکه این درمان ها نمی توانند غضروف های سوراخ بینی را که از دست رفته بازگردانند، اما می توانند به کنترل علائم و ایجاد تحمل بیشتر در بیمار کمک کنند که این درمان ها شامل موارد زیر میباشد:
- شستشوی روزانه بینی و استنشاق نمک دریا
- استفاده از افشانه آب نمک مخصوص بینی
- نوشیدن مایعات فراوان و و پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی کافئین
- مصرف داروهای خلط آور یا موکولیتیک مانند گلومیترول
- استفاده از دستگاه‌های بخور به‌ویژه در اتاق‌خواب یا محیط کار
- استفاده از ماسک خواب و مرطوب‌کننده CPAP ) )
- سفر به شهر های دارای آب و هوای مرطوب بعنوان مثال: شهرهایی با آب وهوای مدیترانه‌ای و اقیانوسی
- بهبود وضعیت باکتری‌های نرمال فلورا (محرک قوی برای تکامل سیستم ایمنی بدن) با مصرف روزانه قطره‌های بینی سیمبیو فلورا
- رژیم غذایی با تخمیر کم
- در پیش گرفتن سبک زندگی فعال و سالم
درمان به وسیله پزشک و جراحی
چنانچه خشکی بینی پس از یک هفته درمان خانگی برطرف نشد و یا حتی خشکی چشم و دهان نیز به آن اضافه شد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
اگر فکر می‌کنید یکی از داروهایی که مصرف کرده اید باعث خشکی بینی است، حتما این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. داروهای قلب، فشارخون، ضد اضطراب ها، مدر، مسکن‌ها و قطره‌های چشم ازجمله داروهایی هستند که باعث خشکی بینی میشوند. به خاطر بسپارید که هیچ گاه نباید مصرف دارویی را بدون مشورت با پزشک متوقف کرد یا خود سرانه از آن استفاده کنید.
بافت شاخک بینی منحصربه فرد بوده و غیرقابل جایگزینی میباش. مواد ایمپلنت (پروتز) جدید، مانند “ماتریس کلاژنی غیرسلولی”، علائم را کاهش می‌دهد. این مواد زیر مخاط بینی تیغه و دیواره خارجی بینی قرار داده میشود تا جریان هوا در بینی به حالت طبیعی بازگرداند و خشکی بینی از بین ببرد.
اگر تنها بخش کوچکی از شاخک پایینی بینی برداشته شده باشد، ساختار شاخک را می‌توان با تزریق سیمترا یا (آلودرم مایع) ترمیم کرد. مزایای این “ایمپلنت آلودرم” جدید این است که بدن آن را پس زده نمی زند و بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده، شکل و حجم خود را در اکثر موقعیت‌ها در بلند مدت نیز حفظ می کند.
در کلینیک زیبایی حیات انواع عمل های زیبایی بینی توسط بهترین دکتر عمل بینی در تهران ارائه میشود. همچنین برای دریافت مشاوره در زمینه سندرم خشکی بینی میتوانید به این کلینیک مراجعه کنید.
در پایان
سندرم خشکی بینی از آن دسته بیماری های است که اگر در درمان آن کوتاهی کنید با گذشت زمان باعث بروز عوارض به مراتب بدتری خواهد شد.در این مقاله از کیلنیک حیات به بررسی سندرم خشکی بینی پرداخته و علائم، علت و انواع درمان این نوع بیماری را مورد ارزیابی قرار دادیم.
سوالات متداول
سندرم خشکی بینی چیست؟
خشکی بینی یکی از رایج ترین علائم ناسازگاری های محیطی میباشد و می تواند یکی ازعلائم عوارض جانبی ناشی از مصرف داروها نیز باشد. اطلاع بیشتر در این مقاله ذکر گردیده است.
علائم سندرم خشکی بینی چیست؟
علائمی مانند خونریزی و گرفتگی بینی و… از علائم سندروم خشکی بینی میباشد ه اطلاعات تکمیلی در این باره در مقاله ذکر شده است.
روش های درمان خانگی سندرم خشکی بینی چگونه است؟
روش های درمان خانگی متعددی جهت رفع خشکی بینی وجود دارد که در این مقاله به طور کامل به این روش ها پرداخته ایم.
منبع: https://clinichayat.com